Thoả ước lao động tập thể (TƯLÐTT) được coi là “bộ luật con” tại doanh nghiệp, đơn vị sản xuất, kinh doanh; là công cụ, phương tiện điều chỉnh quan hệ lao động, là nguồn bổ sung của pháp luật lao động. Chính vì vậy, việc thương lượng, ký kết và thực hiện TƯLÐTT có ý nghĩa quan trọng trong quan hệ lao động và hoạt động của tổ chức công đoàn.
Xác định tầm quan trọng đó, trên cơ sở Bộ luật Lao động, Luật Công đoàn sửa đổi năm 2012, các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Tổng LÐLÐ Việt Nam, Ban Chấp hành LÐLÐ tỉnh xây dựng chương trình “Nâng cao chất lượng thương lượng, ký kết và thực hiện hiệu quả TƯLÐTT”, coi đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt của tổ chức công đoàn.
Năm qua, các công đoàn cơ sở đã chủ động đề xuất với người sử dụng lao động để thương lượng, ký kết và sửa đổi, bổ sung TƯLÐTT với nội dung có lợi hơn cho người lao động và phù hợp với khả năng điều kiện của doanh nghiệp; tập trung vào những vấn đề như: chế độ phúc lợi tập thể, thời giờ làm việc và thời giờ nghỉ ngơi, tiền lương, thăm hỏi khi ốm đau, trợ cấp khó khăn đột xuất, hiếu hỷ, mừng sinh nhật…
Theo thống kê của các cấp công đoàn, tính đến nay, toàn tỉnh có 96/102 doanh nghiệp có CÐCS thực hiện thương lượng và ký kết TƯLÐTT (đạt 104,34%); có 49/96 bản TƯLÐTT được thương lượng, ký kết đảm bảo chất lượng và thực hiện hiệu quả, trong đó có nhiều điều khoản có lợi hơn cho người lao động so với quy định của pháp luật (đạt 51,04 %).
Nội dung thương lượng, ký kết có nhiều điểm có lợi hơn so với quy định của pháp luật như: chế độ hiếu hỷ, bảo đảm việc làm, mức lương cơ bản, chế độ nâng bậc lương, giảm giờ làm việc, bồi dưỡng sức khỏe, chi trả trợ cấp thôi việc, lương tháng 13, chế độ ăn ca, tặng quà sinh nhật, khen thưởng, trợ cấp khó khăn đột xuất, chế độ khen thưởng phúc lợi khác... Trên 50% các bản TƯLÐTT phát huy tác dụng, là cơ sở để ban chấp hành công đoàn và người sử dụng lao động thực hiện nhiệm vụ chỉ đạo sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp đạt hiệu quả; đồng thời xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa, hạn chế tranh chấp, đình công...

Tuy nhiên, ở một số doanh nghiệp, việc tổ chức thương lượng với đại diện người lao động còn hạn chế, mang tính hình thức, thiếu công khai nhằm đối phó với các cơ quan chức năng, chất lượng bản TƯLÐTT chưa cao, còn phụ thuộc vào người sử dụng lao động, mang tính rập khuôn, sao chép luật; đội ngũ cán bộ cơ sở làm công tác thương lượng TƯLÐTT còn hạn chế, phần lớn chưa qua đào tạo về thương thảo TƯLÐTT.

Nhằm thực hiện tốt việc thương lượng tập thể, thương lượng, ký kết và thực hiện hiệu quả TƯLÐTT, cần tập trung vào một số giải pháp.

Cụ thể như, tiếp tục thực hiện công tác tuyên truyền về TƯLÐTT theo quy định của Bộ luật Lao động và Luật Công đoàn năm 2012, nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ công đoàn các cấp, người sử dụng lao động và người lao động về vai trò, ý nghĩa và tầm quan trọng của việc thương lượng, ký kết và thực hiện TƯLÐTT trong tình hình mới. Tăng cường vai trò của công đoàn cấp trên hỗ trợ công đoàn cơ sở thương lượng, ký kết và thực hiện TƯLÐTT. Tổ chức đối thoại tại nơi làm việc. Qua đối thoại, có sự chia sẻ thông tin, tham vấn thường xuyên giữa chủ doanh nghiệp với công đoàn, tập thể lao động và người lao động. Bởi đây là kênh thông tin cơ bản, tạo tiền đề cho việc nâng cao kỹ năng thương lượng, ký kết và thực hiện TƯLÐTT...

Với sự nỗ lực, quyết tâm của các cấp công đoàn, tin tưởng rằng trong thời gian tới, chất lượng thương lượng, ký kết và thực hiện hiệu quả TƯLÐTT nhằm đại diện, chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động, góp phần xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ trong doanh nghiệp.
Huỳnh Văn Đậm

Phụ trách Ban Chính sách - Pháp luật LĐLĐ tỉnh